Rys. Powierzchni wydruku wykonana na dyszach o różnych rozmiarach – od lewej najmniejsza średnica, od prawej – największa. Czerwona i zielone linie to obrysy – 2 obrysy definiują najmniejszą bezpieczną grubość ścianki wydruku.
Źródło zdjęcia: https://ultimaker.com/en/resources/52340-quality

Rozdzielczość drukarki jest zwykle ograniczona średnicą dyszy. Najmniejsza bezpieczna średnica to 0,4mm. Oznacza to mniej-więcej tyle, że detale (np. grubości ścianek) mniejsze niż dwukrotność średnicy zwykle nie są możliwe do uzyskania.

Supporty, czyli inaczej mówiąc, materiał podporowy, to dodatkowe struktury, jakie wykonuje drukarka 3D aby zapobiec drukowaniu elementów “w powietrzu”. Idealnym modelem pod druk jest taki, który ich nie potrzebuje – kąty nachylenia płaszczyzn powodują, że wydruk sam się utrzymuje (zwykle okolice 40-50 stopni względem poziomu).

Podpory zwiększają koszt wydruku (czyli jego cenę), wymagają późniejszego usunięcia, które czasem jest niewykonalne (np. pod cienkimi ściankami, albo “zamknięte” w pudełku). Dodatkowo, powierzchnie wykonane na supporcie, będą miały zauważalnie gorszą jakość.

Większość zamówień ogranicza się do wyboru 3 podstawowych materiłów. Są to:

PLA – Polilaktyd – najpopularniejszy materiał wykorzystywany w metodzie FDM. Jest biodegradowalny, wywodzi się m. in. ze skrobi kukurydzianej, dlatego nie jest zalecany do wydruków mających dłuższą styczność z wodą czy światłem słonecznym. Dodatkowo uplastycznia się już w 50°C.  Wymaga stosunkowo niskich temperatur drukowania (180-220°C), ma nieduży skurcz termiczny i dosyć dobrą sztywność. Tani,stosowany jest zwykle do drukowania prototypów lub elementów nie obciążanych mechanicznie (np. ozdobne figurki) Ma też dostępną dość szeroką paletę barw, w porównaniu z innymi materiałami. 

ABS – ma większą wytrzymałość mechaniczną i temperaturową niż PLA, jednak może powodować więcej problemów przy drukowaniu. Przez duży skurcz materiałowy, moze powodować większe problemy z utrzymaniem wymiarów, z kształtem drobnych, skomplikowanych geometrii, podwijanie się rogów przy większych, bardziej wypełnionych wydrukach. Jest rozpuszczalny w acetonie [11], co pozwala np. na jego wygładzanie w oparach z tej substancji. Materiał znany z tego, że jest wykorzystywany w produkcji klocków LEGO. Zalecany do elementów obciążanych mechaniczne, pracujących w podwyższonych temperaturach.

PET-g – Materiał z którego wykonywane są plastikowe butelki (PET), wzbogacony o glikol, który ma za zadanie zwiększać udarność materiału i zapewnia mniejszy skurcz. Materiał zapewnia też chemiczną odporność na kwasy, sole czy substancje alkaliczne, jest odporny na wodę. Ma podobną wytrzymałość do ABSu, jest jednak bardziej „śliski” i miękki – podobny w dotyku do plastikowych butelek. Zazwyczaj też jest transkulentny – czyli posiada pewną przejrzystość, mniejszą, niż szkło. Zazwyczaj stosowany do kontaktu z wodą i innymi chemikaliami, lub zamiennie dla ABSu.

TPU – materiał elastyczny, dostępny do druku z twardością wyrażoną w skali Shore’a – zazwyczaj 40D, 30D i 20D (im mniejsza liczba, tym większa elastyczność). Materiał jest bardzo problematyczny, jeśli chodzi o druk metodą FDM, dlatego decyzję o wykonaniu elementu z tego materiału podejmujemy indywidualnie.

Drukujemy w technologii FDM – Fused Deposition Modelling (znanej czasami pod skrotem FFF). Metoda ta polega na podgrzewaniu i wytłaczaniu materiału termoplastycznego, podawanego w formie drutu nawinietego na szpulę (tzw. Filamentu), który stygnąc zachowuje narzucony kształt.

Obecnie prowadzimy prace nad wprowadzeniem metody DLP – druku z żywicy fotoutwardzalnej, z większą rozdzielczością niz FDM, lecz znacząco droższego, z materiałów o innych charakterystykach (podstawowe żywice są bardzo kruche).

Oferujemy wydruk z materiałów, dostępnych w naszym sklepie 3DReaktor. Możemy zatem zaoferować kolory dostępne w ofercie sklepu (w zależności od stanów magazynowych, istnieje możliwość, ze na niektóre kolory trzeba poczekać). W standardowych kosztach, proponujemy wydruk z podstawowych materiałów firmy Nebula, Print-me lub 3DReaktor. Wydruk z materiałów specjalnych (typu glowing, thermo), lub innych firm z oferty sklepu (Fiberlogy, Spectrum), może być obarczony dodatkową opłatą.

Tak. Jeżeli klientowi zależy na wytrzymałości materiału i jakości odwzorowania geometrii, polecamy wersję natural – bez dodatku barwników, które wpływają na jakość filamentu.

<img src=”https://techocean.pl/wp-content/uploads/2019/12/Gekon_natural.png”/>

Co do odradzanych kolorów, zwykle nie polecamy koloru białego – zauważyliśmy, że ten barwnik zauważalnie pogarsza jakość wydruku.

<img src=”https://techocean.pl/wp-content/uploads/2019/12/Gekon_natural_2.png”/>

Tak, ale w ograniczonym zakresie. Całkowity wydruk wielokolorowy wymaga drukarki o kilku głowicach – na ten moment nie dysponujemy tą funkcją. 

Natomiast jest możliwość zmiany koloru wraz z wysokością wydruku – na całym poziomie, np. Nadruk kolorowej ikony na innym tle.

<img src=”https://techocean.pl/wp-content/uploads/2019/12/Druk-wielokolorowy.png” />

Zależy to od rozmiaru gwintu. Natomiast zwykle proponujemy wtopienie wkładek gwintowanych (tzw. insertów) w zaprojektowane otwory, w których ma być połączenie gwintowe. Usługa ta kosztuje 2,50zł za insert, można też zamówić i wtopić wkladki samodzielnie (za pomoc lutownicy). 

Ogólnie można przyjąć, że średnica otworu pod wkładkę powinna być równa rozmiarowi gwintu, a sam otwór – najlepiej przelotowy, i nie krótszy niż 4mm.Powinien też mieć odpowiednią ilość materiału naokoło (minimalnie jest to około 3 mm materiału z każdej strony otworu).

Wszystko zależy od modelu – drobne elementy wykonamy szybciej, niż duże, tak samo – elementy z PLA prawdopodobniej szybciej, niż z ABS. Istotnym czynnikiem jest też aktualne obłożenie drukarek, czyli liczba aktualnych zleceń – wtedy zdarza się, że trzeba chwilę poczekać „w kolejce”. 

Zdarza się, że wykonamy wydruki „z dnia na dzień”, czasem trwa to około tygodnia. Większe serie wydruków mogą trwać tygodniami. Zazwyczaj nie obiecujemy nic szybciej, niż w 4 dni robocze – ale oczywiście zawsze staramy się miło zaskoczyć klienta.

Brak konkretnej deklaracji czasu wykonania z naszej strony jest spowodowany indywidualnym podejściem do każdego wydruku – jedne modele wymagają mniej uwagi, wyjdą od razu zadowalająco na ustawieniach „domyślnych”, inne wymagają szczególnego dobrania parametrów druku, co może wymagać paru podejść do wydruku.

Dodatkowo, drukarki 3D to maszyny wymagające nieustannej kalibracji i ciągłego serwisu – może się zdarzyć sytuacja, że z przyczyn losowych mamy nagle pomniejszone moce przerobowe.

Wydruki 3D, tak jak każdy wytwarzany element, są obarczone tolerancją wykonania. Dobrze wykonany model powinien te tolerancje uwzględnić i przewidzieć odpowiednie luzy między elementami pasowanymi. Niestety różnorodność materiałów, jakie wykorzystuje druk 3D powoduje, że nie jest to zawsze ta sama wartość – stopień skurczu zależy od producenta filamentu, a nawet koloru materiału, stąd nawet dopracowane modele mogą nie współpracować zgodnie z oczekiwaniami – zwykle wymagana jest przynajmniej drobna obróbka wykończeniowa – np. lekkie spiłowanie, podcięcie, rozwiercenie otworów.

Jeżeli zatem klient dostarcza gotowy model, nasi technolodzy nie mają możliwości sprawdzić, czy elementy zostały odpowiednio przygotowane, ani jak dokładnie ze sobą współpracują. W tym przypadku możemy zaproponować odpowiednią obróbkę wykończeniową, zapewniającą pasowanie, lub lekką modyfikację modeli – w zależności od możliwości. Jest to usługa dodatkowa. 

Natomiast jeśli wykonanie modelu leży po naszej stronie, należy nas poinformować, jak wygląda praca elementu, i gdzie ma pasować, dostarczyć (o ile to mozliwe) obydwa współpracujące elementy. W cenę wykonania modelu wliczamy wtedy koszty wykonania prototypów, koniecznych do sprawdzenia współpracy elementów, lecz jednocześnie jesteśmy gwarantem osiągnięcia pożądanej współpracy.

Model CAD (Computer Aided Design) – cyfrowy model 3D wykonany przy pomocy programów komputerowych tj. Autodesk Inventor, Fusion 360, SolidWorks, Blender, TinkerCad, Sketchup

W druku 3D wykorzystywanie są modele w formacie .stl (siatka trójkątów), i ten format jest przez nas preferowany. Jesteśmy w stanie samodzielnie wygenerować plik .stl na podstawie plików z rozszerzeniami, obsługiwanymi przez wykorzystywane przez nas programy (pakiet Autodesk) – sprawdzone formaty to .step i .igs

Czasami, gdy plik .stl jest uszkodzony, prosimy o dosłanie pliku w innym formacie – niektóre programy do modelowania 3D źle eksportują modele do .stl.

Częstymi problemami w modelach .stl są:

• błędnie wygenerowany .stl (np. odwrócone  normalne trójktów) – wtedy wysłanie modelu w innym formacie, i wyeksportowanie go z poziomu naszych programów może pomóc
• Modele wykonane jako “shell” (skorupa) – prawidłowo wykonane modele pod druk są typu “solid – jest to wypełniona bryła. Mając taki model, program do przygotowania wydruków będzie w stanie odpowiednio wypełnić bryłę. Jeżeli model został wykonany jo “shell” – czyli jest to szkielet złożony z powierzchni o zerowej grubości, pusty w środku, program do przygotowania wydruków wypełni bryłę tylko w przypadku, że wszystkie powierzchnie są prawidłowo zetknięte ze sobą. Najmniejsza nieciągłość w zewnętrznej powierzchni wydruku spowoduje, że program wydrukuje pusty lub “dziurawy” model. Polecanym rozwiązaniem jest skorzystanie z darmowego programu Meshmixer, i wykonanie opcji Edit->make solid.  W menu “solid type” sugerujemy wybrać opcję “accurate”, aby model nie wyszedł kanciasty.

Możemy pomóc poprawić uszkodzony plik, jednak jest to usługa odpłatna.

Czasami zdarza się, że przy eksporcie pliku wymiary ulegną przeskalowaniu – winna jest tutaj wpisana inna bazowa jednostka miary (cm lub cale zamiast mm). Jeżeli mamy wątpliwości co do rozmiaru elementu (np. wydaje się on podejrzanie mały) – poprosimy o potwierdzenie jakiegoś wymiaru gabarytowego.

Nie chodzi tu zwykle o konkretną liczbę – przy błędnym eksporcie różnice w wymiarach będą kilkukrotne, i orientacyjna wartość wysokości modelu będzie wystarczająca, by upewnić się, że mówimy o właściwej skali modelu.

Jeżeli przesłanym modelem jest plik np. z thingiverse – skala powinna być w porządku.

Jesteśmy świadomi, że czasem wyobrażenie klientów o tym, jak wyglądają wydruki 3D z metody FDM, odbiega nieco od rzeczywistości. Przede wszystkim należy podkreślić, że elementy wykonane inną technologią, niż oryginał (zazwyczaj części plastikowe pochodzą z wtrysku), zawsze będą się różnić. 

Aby zapoznać się ze światem druku 3D, zachęcamy do zapoznania się z naszym instagramem – 3DReaktor.

Lub zapraszamy do naszego sklepu stacjonarnego (Warszawa, ul. Domaniewska 37A), aby przyjrzeć się wydrukom “na żywo”.

Niestety – wydruk modelu w 3D to usługa – nie przewidujemy zwrotów zamówień wykonanych w prawidłowy, w kwestii technologicznej, sposób. 

Świadomi częstych mylnych wyobrażeń klientów o technologii druku 3D metodą FDM, zawsze staramy się zawsze udzielić maksimum informacji o niespodziewanych efektach – nie jesteśmy jednak w stanie przewidzieć wszystkich niedomówień. Zawsze jednak jesteśmy otwarci na dyskusję telefoniczną o projekcie, jak również zachęcamy do obejrzenia naszych wydruków na instagramie – 3DReaktor – lub do wizyty w sklepie stacjonarnym, gdzie można obejrzeć je “na żywo”.